4.3 Aλληλουχία
Πρόκειται για τη νοηματική-λογική σύνδεση μεταξύ τμημάτων (Πρόλογος, Κύριο Μέρος, Επίλογος), υποτμημάτων, παραγράφων, περιόδων, προτάσεων... ενός κειμένου.
Η αλληλουχία στηρίζεται στη λογική ή φυσική (χρονική και τοπική) σειρά με την οποία διατάσσονται οι ιδέες ενός κειμένου.
4.3.1 Έλεγχος και σχολιασμός της αλληλουχίας ενός κειμένου
Ένα κείμενο ή μια ενότητα έχει αλληλουχία όταν όλες οι παράγραφοι συνδέονται σωστά μεταξύ τους, με τις κατάλληλες νοηματικές σχέσεις, ώστε να δημιουργούν μια λογική ή φυσική διάταξη των ιδεών.
Π.χ. Η δεύτερη παράγραφος συνδέεται αντιθετικά με την πρώτη…
Η τρίτη με τη δεύτερη με σχέση αιτίου αποτελέσματος…, κ.λπ. ...
1.3.2 Πιθανές νοηματικές σχέσεις:
Ø Σχέση σύγκρισης, είτε αντίθεσης-εναντίωσης είτε αναλογίας
Ø Σχέση αιτίου-αποτελέσματος
Ø Συμπέρασμα-συγκεφαλαίωση
Ø Ερώτηση-απάντηση
Ø Συμπλήρωση του νοήματος της προηγούμενης παραγράφου
Ø Προέκταση-προσθήκη μιας νέας παραμέτρου
Ø Σχέση επαλληλίας, δηλαδή παράθεση ενός άλλου όμοιου σκεπτικού, π.χ. μιας δεύτερης αιτίας
Ø Σχέση όρου-προϋπόθεσης
Ø Σχέση όλου-μέρους, σχέση δηλαδή επιμερισμού, όπου η δεύτερη παράγραφος είναι μέρος-υποσύνολο της πρώτης ή σχέση γενικού/αφηρημένου-ειδικού/συγκεκριμένου (σχέση επεξήγησης)
Ø Σχέση διάζευξης ή σύζευξης
Ø Αναφορά
Ø Χρονική ή τοπική σειρά
Ø …
.13 Ανάπτυξη ή σχολιασμός μιας φράσης του κειμένου σε παράγραφο
Πρόκειται για τη διαδικασία ανάπτυξης ή σχολιασμού μιας δοθείσας ιδέας σε ολοκληρωμένη παράγραφο. Η φράση αυτή αποτελεί την αρχή ενός συλλογισμού που ο μαθητής οφείλει να ξετυλίξει, οργανώσει και ολοκληρώσει.
Στην ουσία πρόκειται για μια μορφή παραγωγής λόγου στο μικρο-επίπεδο δομής μιας παραγράφου.
Μια φράση-παράδειγμα: : «Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σημερινός νέος είναι το φάσμα της ανεργίας που απειλεί να τον θέσει στο περιθώριο της ζωής».
Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να προσέξουμε τα εξής:
Ø Αν το ζητούμενο είναι η ανάπτυξη της φράσης σε παράγραφο (ενδεικτικές διατυπώσεις: «Να αναπτύξετε τη φράση σε μια παράγραφο χ λέξεων» ή «Να αναπτύξετε το περιεχόμενο της φράσηςσε μία παράγραφο χ λέξεων» κ.λπ.), τότε η φράση αυτή, αυτούσια, πρέπει να αποτελέσει τη Θεματική Περίοδο της παραγράφου, στις Λεπτομέρειες να διασαφηνιστούν, αποδειχθούν και τεκμηριωθούν τα δεδομένα που μας δίνει και στην Κατακλείδα να συναχθεί το απαιτούμενο συμπέρασμα. Στην περίπτωση αυτή εστιάζουμε στη φράση και το κείμενο (συμφραζόμενα) απλώς μας προσανατολίζει.
Π.χ. η δομή της παραγράφου για το παραπάνω παράδειγμα θα μπορούσε να είναι:
Θεματική Περίοδος: αυτούσια παράθεση της φράσης, π.χ. «Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σημερινός νέος είναι το φάσμα της ανεργίας που απειλεί να τον θέσει στο περιθώριο της ζωής.»
Λεπτομέρειες: ανάπτυξη της φράσης, π.χ. «Πράγματι η ανεργία αποτελεί… (αποσαφήνιση του προβλήματος και πώς και γιατί θέτει τον νέο στο περιθώριο της ζωής…)»
Κατακλείδα: ένα γενικό συμπέρασμα-κρίση περί της σοβαρότητας και επικινδυνότητας του φαινομένου σε σχέση με την περιθωριοποίηση που προκαλεί.
Ø Αν το ζητούμενο είναι ο σχολιασμός της φράσης (ενδεικτικές διατυπώσεις: «Να σχολιάσετε τη φράση σε μία παράγραφο χ λέξεων» ή «Ποια είναι η άποψη – γνώμη σας για…» ή «Να αναπτύξετε την προσωπική σας άποψη για τη φράση αυτή σε μία παράγραφο…» κ.λπ.), τότε το νόημα της φράσης με μια πιο ελεύθερη εκφραστική διατύπωση πρέπει να αποτελέσει τη Θεματική Περίοδο της παραγράφου και να συνεχίσουμε με τον ίδιο τρόπο. Στην περίπτωση αυτή το κείμενο (συμφραζόμενα) μας βοηθά στην κατανόηση του νοήματος της φράσης, ώστε να προβούμε στο σχολιασμό, οπότε επιχειρούμε μια προέκταση της φράσης.
Π.χ. η δομή της παραγράφου για το παραπάνω παράδειγμα θα μπορούσε να είναι:
Θεματική Περίοδος: παρουσίαση του περιεχομένου-νοήματος της φράσης, π.χ. «Η φράση αυτή αναφέρεται/θίγει/εστιάζει(…) στο μείζον θέμα της ανεργίας που ταλανίζει κυρίως τους σημερινούς νέους και τους οδηγεί στο περιθώριο της ζωής».
Λεπτομέρειες: ανάλυση και σχολιασμός της φράσης, π.χ. «Πράγματι, η ανεργία… (αποσαφήνιση του προβλήματος και πώς και γιατί θέτει τον νέο στο περιθώριο της ζωής…)»
Κατακλείδα: μια γενική προσωπική κρίση για τη σοβαρότητα και επικινδυνότητα του φαινομένου.
Ø Αν το ζητούμενο είναι να αντικρούσετε (αντιεπιχειρηματολογήσετε) το περιεχόμενο μιας φράσης, τότε η φράση και πάλι θα αποτελέσει τη θεματική Περίοδο, στις Λεπτομέρειες όμως θα αναπτυχθούν αντιεπιχειρήματα που θα καταρρίπτουν τον ισχυρισμό αυτόν και στο Συμπέρασμα θα διατυπωθεί μια γενική κρίση περί της μη ορθότητας της αρχικής φράσης.
Στην περίπτωση αυτή επιχειρείται ένα «ρητορικό γύμνασμα», όπου θα πρέπει να ασκηθεί «αντίλογος» στο «λόγο» που διατυπώνεται στη συγκεκριμένη φράση.
Ø Επίσης, πρέπει να προσέξουμε και τον τρόπο ανάπτυξης της παραγράφου (παραδείγματα, αιτιολόγηση, σύγκριση… συνδυασμό μεθόδων), τον οποίο μάς τον υποδεικνύει η δομή και το νόημα της φράσης. Ενδέχεται, βέβαια, να τον ορίζει με σαφήνεια και η άσκηση, οπότε είναι δεσμευτική η υιοθέτησή του.
Π.χ. η παραπάνω φράση πρέπει να αναπτυχθεί με συνδυασμό μεθόδων:
· Με αιτιολόγηση του ισχυρισμού ότι η ανεργία οδηγεί στο περιθώριο, όπου βέβαια θα αναπτυχθούν σχετικά επιχειρήματα.
· Με παράθεση παραδειγμάτων, υπό τη μορφή τεκμηρίων.
Ø Τέλος, τον αριθμό των λέξεων που συνήθως ορίζονται από την άσκηση, π.χ. σε 80 περίπου λέξεις. Επιχειρήματα / Συλλογισμοί. Αξιολόγηση και χαρακτηρισμός
Ένα επιχείρημα / συλλογισμός αξιολογείται ως προς την εγκυρότητά του, την αλήθεια του και την ορθότητά του:
2.1.1.1.1 Η εγκυρότητα ενός επιχειρήματος ή συλλογισμού (όσον αφορά στη μορφή του)
Ένα επιχείρημα/συλλογισμός είναι έγκυρο όταν είναι ορθή η συλλογιστική πορεία, όταν δηλαδή οι προκείμενες προτάσεις οδηγούν με λογική αναγκαιότητα σε ένα βέβαιο συμπέρασμα.
Σημείωση: Δεν ελέγχουμε κατά πόσο αληθεύει το επιχείρημα. Ένα επιχείρημα μπορεί να είναι έγκυρο, αλλά μη αληθές.
|
Όταν έχουμε τυπικούς συλλογισμούς που απαρτίζονται από δύο προκείμενες προτάσεις και ένα συμπέρασμα, τότε μπορούμε να ελέγξουμε την εγκυρότητά τους με βάση τον παρακάτω «κανόνα», ο οποίος στηρίζεται σε τρεις όρους: στο «Μέσο όρο» (Μ), που είναι το κοινό σημείο των δύο προκείμενων προτάσεων, στο «Υποκείμενο» (Υ) και στο «Κατηγόρημα» (Κ):
1η προκείμενη: Μ+Κ
2η προκείμενη: Υ+Μ
Συμπέρασμα: Υ+Κ
Παραδείγματα:
1ο «Όλα τα ζωντανά πλάσματα είναι θνητά. : 1η προκείμενη
Ο άνθρωπος είναι ζωντανό πλάσμα. : 2η προκείμενη
Άρα, ο άνθρωπος είναι θνητός.» : Συμπέρασμα
Αξιολόγηση: Το επιχείρημα (ή ο συλλογισμός) είναι έγκυρο, διότι είναι ορθή η συλλογιστική πορεία, δηλαδή οι δύο προκείμενες προτάσεις οδηγούν με λογική αναγκαιότητα σε ένα βέβαιο συμπέρασμα.
Ειδικότερα:
- Στην 1η προκείμενη υπάρχει ο Μ «ζωντανά πλάσματα» και το Κ «είναι θνητά».
- Στη 2η προκείμενη υπάρχει το Υ «ο άνθρωπος» και ο Μ «ζωντανά πλάσματα».
- Και στο συμπέρασμα το Υ και το Κ.
Άρα με βάση τον παραπάνω κανόνα ο συλλογισμός είναι έγκυρος.
2ο «Το νερό σταματάει τη δίψα.
Η θάλασσα είναι νερό.
Άρα, η θάλασσα σταματάει τη δίψα..»
Αξιολόγηση: Το επιχείρημα (ή ο συλλογισμός) είναι έγκυρο, διότι είναι ορθή η συλλογιστική πορεία, δηλαδή οι δύο προκείμενες προτάσεις οδηγούν με λογική αναγκαιότητα σε ένα βέβαιο συμπέρασμα.
Ειδικότερα:
- Στην 1η προκείμενη υπάρχει ο Μ «νερό» και το Κ «σταματάει τη δίψα».
- Στη 2η προκείμενη υπάρχει το Υ «η θάλασσα» και ο Μ «νερό».
- Και στο συμπέρασμα το Υ και το Κ.
Άρα με βάση τον παραπάνω κανόνα ο συλλογισμός είναι έγκυρος.
Κανόνες εγκυρότητας κατηγορικών συλλογισμών
1) Ο Μέσος Όρος (Μ) δεν πρέπει να υπάρχει στο Συμπέρασμα.
Η δομή του συλλογισμού πρέπει να είναι: 1η προκείμενη: Μ+Κ
2η προκείμενη: Υ+Μ
Συμπέρασμα: Υ+Κ
Π.χ. «Όλα τα ζωντανά πλάσματα είναι θνητά. : 1η προκείμενη
Ο άνθρωπος είναι ζωντανό πλάσμα. : 2η προκείμενη
Άρα, ο άνθρωπος είναι θνητός.» : Συμπέρασμα
Όταν ο Μ υπάρχει στο Συμπέρασμα, είναι άκυρος (παραλογισμός).
Π.χ. «Τα γλυκά αρέσουν. : Υ+Μ
Ό,τι αρέσει είναι καλό. : Μ+Κ
Άρα, ό,τι αρέσει είναι γλυκό.» : Μ+Υ
2) Ο συλλογισμός πρέπει να έχει τρεις όρους (Υ+Μ+Κ).Όταν υπάρχει και τέταρτος όρος («όρων τετράς») είναι άκυρος.
Συνήθης περίπτωση είναι παραλογισμός-σόφισμα που παρουσιάζεται με τη μορφή ενός Μέσου Όρου (Μ) με δύο σημασίες, μιας κυριολεκτικής (Μ1) και μιας μεταφορικής (Μ2), οπότε οι όροι είναι τέσσερις.
Π.χ. «Μία από τις αριθμητικές πράξεις είναι η διαίρεση. :Υ+Μ1
Η διαίρεση καταστρέφει τους λαούς. :Μ2+Κ
Άρα, μία από τις αριθμητικές πράξεις
καταστρέφει τους λαούς.» : Υ+Κ
3) Ο (Μ) πρέπει σε μια τουλάχιστον από τις προκείμενες να είναι γενικός.
Π.χ. «Όλα τα ζωντανά πλάσματα είναι θνητά. : 1η προκείμενη γενική
Ο άνθρωπος είναι ζωντανό πλάσμα. : 2η προκείμενη
Άρα, ο άνθρωπος είναι θνητός.» : Συμπέρασμα
Όταν οι προκείμενες είναι μερικές δε συνάγεται λογικό συμπέρασμα, οπότε είναι άκυρος (παραλογισμός).
Π.χ. «Μερικά φυτά είναι δέντρα.
Οι θάμνοι είναι φυτά.
Άρα, οι θάμνοι είναι δέντρα.»
4) Οι όροι Υποκείμενο και Κατηγόρημα δεν πρέπει να είναι ευρύτεροι στο Συμπέρασμα.
Π.χ. «Όλα τα ζωντανά πλάσματα είναι θνητά. : 1η προκείμενη
Ο άνθρωπος είναι ζωντανό πλάσμα. : 2η προκείμενη
Άρα, ο άνθρωπος είναι θνητός.» : Συμπέρασμα
Αν είναι ευρύτεροι ο συλλογισμός είναι άκυρος (παραλογισμός).
Π.χ. «Μερικοί μεσογειακοί είναι Έλληνες.
Όλοι οι Έλληνες είναι Ευρωπαίοι.
Άρα, όλοι οι Ευρωπαίοι είναι μεσογειακοί.»
5) Όταν οι προκείμενες είναι καταφατικές και το Συμπέρασμα είναι απαραίτητα καταφατικό.
Αν το Συμπέρασμα είναι αποφατικό-αρνητικό τότε δεν έχει καμιά λογική βάση.
6) Το Συμπέρασμα είναι αποφατικό-αρνητικό στην περίπτωση που οι προκείμενες διαφέρουν κατά το ποιόν (η μια είναι καταφατική και η άλλη αποφατική).
Π.χ. «Κανένα έμβιο δεν είναι ανόργανο. : αποφατική
Μερικά όντα είναι έμβια. : καταφατική
Άρα, μερικά όντα δεν είναι ανόργανα.» : αποφατικό
7) Από αποφατικές προκείμενες δε συνάγεται κανένα Συμπέρασμα. Αν συναχθεί τότε ο συλλογισμός είναι πάντα άκυρος.
Π.χ. «Κανένα έμβιο δεν είναι ανόργανο. : αποφατική
Μερικά όντα δεν είναι έμβια. : αποφατική
Άρα, μερικά όντα δεν είναι ανόργανα.» : αποφατικό
8) Το Συμπέρασμα είναι μερικό στην περίπτωση που οι προκείμενες διαφέρουν κατά το ποσό (η μία είναι γενική και η άλλη μερική).
Π.χ. «Κανένα έμβιο δεν είναι ανόργανο. : γενική
Μερικά όντα είναι έμβια. : μερική
Άρα, μερικά όντα δεν είναι ανόργανα.» : μερικό
|
2.1.1.1.2 Η αλήθεια ενός επιχειρήματος ή συλλογισμού (όσον αφορά στο περιεχόμενό του)
Ένα επιχείρημα/συλλογισμός είναι αληθές όταν τόσο οι προκείμενες προτάσεις όσο και το συμπέρασμα αληθεύουν, ανταποκρίνονται δηλαδή στις συνθήκες αληθείας που διέπουν την πραγματικότητα.
Παραδείγματα: (τα προηγούμενα)
1ο «Όλα τα ζωντανά πλάσματα είναι θνητά. : 1η προκείμενη
Ο άνθρωπος είναι ζωντανό πλάσμα. : 2η προκείμενη
Άρα, ο άνθρωπος είναι θνητός.» : Συμπέρασμα
Αξιολόγηση: Το επιχείρημα (ή ο συλλογισμός) είναι αληθές, διότι και οι προκείμενες και το συμπέρασμα αληθεύουν, ανταποκρίνονται δηλαδή στις συνθήκες αληθείας που διέπουν την πραγματικότητα.
2ο «Το νερό σταματάει τη δίψα.
Η θάλασσα είναι νερό.
Άρα, η θάλασσα σταματάει τη δίψα.»
Αξιολόγηση: Το επιχείρημα (ή ο συλλογισμός) είναι αναληθές, διότι η δεύτερη προκείμενη είναι ανακριβής, αφού δε λαμβάνει υπόψη της τις ιδιαιτερότητες του θαλασσινού νερού, το οποίο εμπεριέχει αλάτι και άρα δεν ξεδιψάει, οπότε προκύπτει ένα αναληθές συμπέρασμα που δεν ανταποκρίνεται στις συνθήκες αληθείας που διέπουν την πραγματικότητα.
2.1.1.1.3 Η ορθότητα ενός επιχειρήματος ή συλλογισμού (όσον αφορά στη μορφή και στο περιεχόμενό του)
Ένα επιχείρημα/συλλογισμός είναι λογικώς ορθό όταν είναι και έγκυρο και αληθές.
Επισήμανση: Ένας λογικώς ορθός συλλογισμός ονομάζεται/αποτελείαπόδειξη.
Παραδείγματα: (τα προηγούμενα)
1ο «Όλα τα ζωντανά πλάσματα είναι θνητά. : 1η προκείμενη
Ο άνθρωπος είναι ζωντανό πλάσμα. : 2η προκείμενη
Άρα, ο άνθρωπος είναι θνητός.» : Συμπέρασμα
Αξιολόγηση: Το επιχείρημα (ή ο συλλογισμός) είναι λογικώς ορθό, διότι είναι και έγκυρο, αφού είναι ορθή η συλλογιστική πορεία, δηλαδή οι δύο προκείμενες προτάσεις οδηγούν με λογική αναγκαιότητα σε ένα βέβαιο συμπέρασμα, και αληθές, αφού οι προκείμενες και το συμπέρασμα αληθεύουν, ανταποκρίνονται δηλαδή στις συνθήκες αληθείας που διέπουν την πραγματικότητα.
2ο «Το νερό σταματάει τη δίψα.
Η θάλασσα είναι νερό.
Άρα, η θάλασσα σταματάει τη δίψα.»
Αξιολόγηση: Το επιχείρημα (ή ο συλλογισμός) δεν είναι λογικώς ορθό, διότι αν και είναι έγκυρο (είναι ορθή η συλλογιστική πορεία και οι προκείμενες προτάσεις οδηγούν με λογική αναγκαιότητα σε ένα βέβαιο συμπέρασμα), δεν είναι αληθές (η δεύτερη προκείμενη είναι ανακριβής, δε λαμβάνει δηλαδή υπόψη της τις ιδιαιτερότητες του θαλασσινού νερού, το οποίο εμπεριέχει αλάτι, οπότε προκύπτει ένα αναληθές συμπέρασμα που δεν ανταποκρίνεται στις συνθήκες αληθείας που διέπουν την πραγματικότητα).
Ένα επιχείρημα ή ένας συλλογισμός, λοιπόν, ενδέχεται να είναι:
- Έγκυρο και αληθές, άρα λογικώς ορθό.
- Έγκυρο και μη αληθές, άρα μη λογικώς ορθό.
- Άκυρο και αληθές, άρα μη λογικώς ορθό.
- Άκυρο και μη αληθές, άρα μη λογικώς ορθό. Είναι συγκεκριμένα στοιχεία που παραθέτει ο πομπός προκειμένου να τεκμηριώσει-πιστοποιήσει τη θέση του.Είδη τεκμηρίων: Ως τεκμήρια μπορούν να λειτουργήσουν τα εξής:Ø ΠαραδείγματαØ ΑλήθειεςØ Αριθμητικά δεδομέναØ Στατιστικά στοιχείαØ ΓεγονόταØ Απόψεις ειδικών - αυθεντίεςØ Πειραματικά δεδομέναØ Αποτελέσματα ερευνώνØ Εποπτεία – παρατήρηση – εμπειρίαØ …Αξιολόγηση τεκμηρίων: Τα τεκμήρια αξιολογούνται ως προς το βαθμόαξιοπιστίας τους. Ειδικότερα:Αξιόπιστα και εξακριβωμένα θεωρούνται τα τεκμήρια τα οποία στηρίζονται σε:Ø Συγκεκριμένα στοιχείαØ Συγκεκριμένα και εύστοχα παραδείγματαØ Εξακριβωμένες και αναμφισβήτητες αλήθειεςØ Αριθμητικά δεδομέναØ Στατιστικά στοιχείαØ Πραγματικά γεγονόταØ Ιστορικά δεδομέναØ Έγκυρες παραπομπές σε ειδικούς (αυθεντίες)Ø Πειραματικά δεδομέναØ Αποτελέσματα ερευνώνØ Η συστηματική παρατήρηση ως επιστημονική μέθοδοςØ …Αναξιόπιστα και μη εξακριβωμένα θεωρούνται τα τεκμήρια τα οποία στηρίζονται σε:Ø Γενικές και αόριστες κρίσειςØ Αυθαίρετες προσωπικές κρίσειςØ Επισφαλείς και βεβιασμένες γενικεύσειςØ Στερεότυπα και προκαταλήψειςØ ΥπεραπλουστεύσειςØ Υποκειμενικούς αξιολογικούς χαρακτηρισμούςØ Παραπομπές σε μη ειδικούςØ Προσωπική εμπειρία ή παρατήρηση, η οποία δεν πληροί τους επιστημονικούς όρους για συναγωγή έγκυρων συμπερασμάτωνØ Κάτι που προβάλλεται ως αυταπόδεικτοØ …
Τεκμηριωμένες προτάσεις: είναι οι προτάσεις οι οποίες στηρίζονται σε αξιόπιστα και εξακριβωμένα τεκμήρια.
Ατεκμηρίωτες προτάσεις: είναι οι προτάσεις οι οποίες στηρίζονται σε αναξιόπιστα και μη εξακριβωμένα τεκμήρια.
Είναι συγκεκριμένα στοιχεία που παραθέτει ο πομπός προκειμένου να τεκμηριώσει-πιστοποιήσει τη θέση του.
Είδη τεκμηρίων: Ως τεκμήρια μπορούν να λειτουργήσουν τα εξής:
Ø Παραδείγματα
Ø Αλήθειες
Ø Αριθμητικά δεδομένα
Ø Στατιστικά στοιχεία
Ø Γεγονότα
Ø Απόψεις ειδικών - αυθεντίες
Ø Πειραματικά δεδομένα
Ø Αποτελέσματα ερευνών
Ø Εποπτεία – παρατήρηση – εμπειρία
Ø …
Αξιολόγηση τεκμηρίων: Τα τεκμήρια αξιολογούνται ως προς το βαθμόαξιοπιστίας τους. Ειδικότερα:
Αξιόπιστα και εξακριβωμένα θεωρούνται τα τεκμήρια τα οποία στηρίζονται σε:
Ø Συγκεκριμένα στοιχεία
Ø Συγκεκριμένα και εύστοχα παραδείγματα
Ø Εξακριβωμένες και αναμφισβήτητες αλήθειες
Ø Αριθμητικά δεδομένα
Ø Στατιστικά στοιχεία
Ø Πραγματικά γεγονότα
Ø Ιστορικά δεδομένα
Ø Έγκυρες παραπομπές σε ειδικούς (αυθεντίες)
Ø Πειραματικά δεδομένα
Ø Αποτελέσματα ερευνών
Ø Η συστηματική παρατήρηση ως επιστημονική μέθοδος
Ø …
Αναξιόπιστα και μη εξακριβωμένα θεωρούνται τα τεκμήρια τα οποία στηρίζονται σε:
Ø Γενικές και αόριστες κρίσεις
Ø Αυθαίρετες προσωπικές κρίσεις
Ø Επισφαλείς και βεβιασμένες γενικεύσεις
Ø Στερεότυπα και προκαταλήψεις
Ø Υπεραπλουστεύσεις
Ø Υποκειμενικούς αξιολογικούς χαρακτηρισμούς
Ø Παραπομπές σε μη ειδικούς
Ø Προσωπική εμπειρία ή παρατήρηση, η οποία δεν πληροί τους επιστημονικούς όρους για συναγωγή έγκυρων συμπερασμάτων
Ø Κάτι που προβάλλεται ως αυταπόδεικτο
Ø …
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου