επαναληψη έκθεση

Υπάρχει μια Καλύτερη Νέα Γενιά", του Π. Σκλια,  Γ.Γ. Νέας Γενιάς

Η μέχρι τώρα παρουσία μου στη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, ένα έτος από τον Νοέμβριο του 2007, με οδήγησε σε μια διαπίστωση, η οποία ενδεχομένως ναδιαφοροποιεί τη μέχρι σήμερα εικόνα που η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας έχει για τις νεότερες γενεές στη χώρα μας, αυτή της απάθειας, της αδιαφορίας καιεντέλει της μη συμμετοχής. Η προσωπική μου θέση στηρίζεται στο επιχείρημα ότι οι νέοι συμμετέχουν, ενδιαφέρονται για νέες και καλύτερες γνώσεις, απαιτούν, προσπαθούν ατομικά και συλλογικά για να έχουν μια καλύτερη ζωή. Η σημερινή νέα γενιά, παρά τις ιδιομορφίες και τις διαφορετικές κοινωνικές και πολιτικές παραστάσεις που έχει, παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα γενική εικόνα: όταν υπάρχει έγκαιρη πληροφόρηση και νόημα για ουσιαστική δράση, σε συνδυασμό με ειλικρινή διάθεση, τότε εμπιστεύεται και συμμετέχει ενεργά. Αν διαπιστώσει μια ψεύτικη πρόθεση, μη ουσιαστική δράση και διακρίνει σκοπιμότητα, τότε αδιαφορεί και απέχει.

Στη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, η ενίσχυση της ενεργούς συμμετοχής του νέου ανθρώπου στα κοινά, μέσα από το νεοσύστατο θεσμό των Τοπικών Συμβουλίων Νέων, και σε κάθε άλλη μορφή έκφρασης και δραστηριοποίησης αποτελεί βασική μαςπροτεραιότητα. Εργαζόμαστε καθημερινά με γνώμονα αυτές τις αξίες και προσφέρουμε συμμετοχικά προγράμματα και δράσεις άτυπης μάθησης μαζί με φορείς του κράτους, της αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών σε όλους τους νέους και νέες, και ιδιαίτερα σε νέους με λιγότερες ευκαιρίες. Οτιδήποτε «καπελώνει» τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες των νέων, το απορρίπτουμε. 

Το 2008, στα προγράμματα και τις δράσεις μας παρατηρήθηκε εντυπωσιακή αύξησητης συμμετοχής των νέων. Σημαντική ήταν η ανταπόκριση 100.000 και πλέον νέων στη διαδικασία εγγραφής στα Μητρώα Νέων που λειτουργούν στο 95% των Δήμων και των Κοινοτήτων της χώρας. Η εικόνα από τα σχολεία και τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα δεν διαφέρει. Την ίδια στιγμή δεν είναι δυνατόν να αγνοήσουμε την επισκεψιμότητα του δικτυακού τόπου της Γραμματείας, η οποία ανήλθε στα 650.000 άτομα, γεγονός που τον καθιστά έναν από τους πιο δημοφιλείς του δημόσιου τομέα. 

Η εικόνα αυτή μπορεί να φαίνεται παράδοξη σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, τα οποία πιθανόν έχουν ταυτίσει τη σημερινή νέα γενιά με «ωχαδερφισμό» ή με αξίες στενά ωφελιμιστικές και ατομικιστικές. 

Ευτυχώς για τη χώρα μας, υπάρχει μια καλύτερη νέα γενιά, που μας δίνει κίνητρο να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να αυξήσουμε τις ευκαιρίες συμμετοχής, δράσης και μάθησης των νέων μας. Πιστεύω, άλλωστε, ότι κάθε νέα γενιά της πατρίδας μας έχει προσφέρει πολλά στην πρόοδο του νεοελληνικού κράτος. Πάντοτε υπήρχαν σημαντικοί πυρήνες από ενεργούς νέους και νέες, που έδιναν με το παράδειγμά τους μήνυμα ελπίδας και προοπτικής και σε άλλους νέους και νέες, που συνήθως ήταν μετέωροι ή φαινομενικά αδιάφοροι. Για το λόγο αυτό οφείλουμε να είμαστε περισσότερο προσεκτικοί όταν μιλάμε για τις λεγόμενες «κυρίαρχες, πλειοψηφικές αξίες» κάθε νέας γενιάς, που συνήθως ταυτίζονται με αρνητικές κρίσεις τού τύπου «δεν υπάρχει σεβασμός σήμερα» ή ότι «τα παιδιά μας τα έχουν βρει όλα έτοιμα και δεν κοπιάζουν» κ.ο.κ. 

Είναι πεποίθησή μου ότι πάντα θα υπάρχουν φωτεινά παραδείγματα, συμπεριφορές και στάσεις νέων που θα μας εκπλήσσουν, πότε με την ωριμότητα των επιλογών τους και πότε με την ειλικρίνειά τους και το αγωνιστικό τους φρόνημα προκειμένου να βγουν νικητές από τις δυσκολίες της ζωής αλλά και να προσφέρουν στην ελληνική κοινωνία και στο κοινωνικό σύνολο γενικότερα. Πάντα με μία προϋπόθεση:όταν πειστούν για την ειλικρίνεια και το πραγματικό ενδιαφέρον της οργανωμένης πολιτείας και κάθε φορέα που ασχολείται με τη νέα γενιά. 

Άλλωστε στην Ελλάδα συνήθως μαχόμαστε για το αυτονόητο…

(Πηγή: Εφημερίδα Athens Voice)

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 100 περίπου λέξεις.

                                                                                                Μονάδες 25

Β1. Να αναγνωρίσετε το είδος της συλλογιστικής πορείας της 5^ης παραγράφου του κειμένου («Ευτυχώς για τη χώρα μας…κ.ο.κ.» και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

                                                                                                Μονάδες 8

Β2.  Να εξηγήσετε το ρόλο που διαδραματίζουν στη συνοχή του κειμένου οι παρακάτω λέξεις-φράσεις: εντέλει, παρά, πότε, αλλά και, όταν

                                                                                                Μονάδες 5

Β3. Να δώσετε από ένα συνώνυμο για τις παρακάτω λέξεις: διαφοροποιεί, προτεραιότητα, γνώμονα, αύξηση, παράδοξη, μετέωροι

                                                                                                Μονάδες 5

Β4. Μέσα από ποια οπτική γωνία-σκοπιά προσεγγίζει ο συγγραφέας το θέμα και πώς εξηγείτε αυτήν την επιλογή του;

                                                                                                Μονάδες 7

Β5. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 100 περίπου λέξεων τη φράση: «Οτιδήποτε «καπελώνει» τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες των νέων, το απορρίπτουμε.»

                                                                                                Μονάδες 10

Γ. Υποθέστε πως είστε μέλος της Βουλής των Εφήβων και αποφασίζετε να μιλήσετε για το ρόλο που οφείλουν να διαδραματίσουν οι σημερινοί νέοι. Να συντάξετε ένα σχετικό κείμενο (προσχεδιασμένος προφορικός πολιτικός λόγος), το οποίο θα εστιάζει στις μορφές αγώνα και δράσης που πρέπει να αναλάβουν οι νέοι, προκειμένου να βελτιώσουν τις ατομικές και συλλογικές συνθήκες ζωής τους (600 περίπου λέξεις).

                                                                                                Μονάδες 40

Τι τα θέμε τα μνημεία...

Θεοδόσης Π. Τάσιος

 

Η επίκληση του παλαιού ρητού «ούκ επ΄ άρτω μόνον ζήσεται άνθρωπος» δεν είναι επαρκής απάντηση στο περί χρησιμότητας των Μνημείων ερώτημα. Ιδίως δε σε εποχές ευλόγως εντεινόμενης χρησιμοθηρίας. Εντάξει λοιπόν, γιατί όλα τούτα είναι «χρήσιμα»; Δηλαδή ποιες ανάγκες μας ικανοποιούν; Η απάντηση θα εξαρτηθεί ακριβώς απ΄ τον κατάλογο αυτών των αναγκών μας. Εάν ο κατάλογος αυτός περιλάβει μόνον «μαμ-νάνι-κάκα», είναι προφανές ότι τα μνημεία είναι σχεδόν ανώφελα (αν δεν είναι και βλαπτικά εξαιτίας των πιστώσεων που απορροφούν). Οι περισσότεροι πολίτες όμως έχουν κι άλλες επιτακτικότατες ενίοτε ανάγκες, πέραν της φυσικής επιβίωσης. Και αυτές πρέπει να τις υπομνήσομε τώρα. 

Μερικά εκατομμύρια χρόνια, το ανθρώπινο είδος έζησε και εξελίχθηκε μέσα σε φυσικά περιβάλλοντα. Ο ανθρώπινος οργανισμός εναρμονίσθηκε με εκείνο το κάλλος και με εκείνην την βιοποικιλότητα. Είναι λοιπόν εμπειρικώς προφανές ότι τα τελευταία (ασήμαντης διάρκειας) τρεις χιλιάδες χρόνια δεν πρόκαναν να μας αλλάξουν, ώστε να μην έχομε λειτουργικήν ανάγκη της Φύσεως. Και το συνειδητοποιούμε μόνον μέσω των ποικίλων (νευρολογικών κυρίως) ασθενειών μας. 

Αφότου βγήκαμε απ΄ τις σπηλιές για να συμπήξομε ομάδες, κοινωνίες και έθνη, είχαμε και έχομε ανάγκη από σύμβολα αυτής της συλλογικότητας, αλλιώς ξανασκορπίζομε στις μοντέρνες σπηλιές μας.Ακόμη κι η παγκόσμια συλλογικότητά μας, πάλι έχει ανάγκη από την μνήμη του παρελθόντος που μας διαμόρφωσε. Γιατί; Για να μπορούμε να ξεφύγομε απ΄ το αυτιστικό σύνδρομο «είμαστε, λέει, άτομα ή έθνη μοναδικά», όπως μας συμβαίνει κατά την εφηβική ηλικία (και όχι μόνον). Επι πλέον (όχι «επιπλέον», σωσίβιο που μας προέκυψε τελευταίως), μεγάλο πλήθος γνώσεων, πρακτικών, κοινωνικών και τεχνικών, βρίσκεται ενσωματωμένο σε κάθε μνημείο -κι έχομε ανάγκη από γνώσεις και παραδείγματα. 

Η επέκταση της έννοιας του μνημείου απ΄ τα μεγάλα αντικείμενα προς τις παραδοσιακές μεθόδους και τα χρηστικά προϊόντα του παρελθόντος, δεν είναι γενική -οι Ιάπωνες ίσως ήσαν οι πρώτοι που την θέσπισαν. Συμβάλλουν όμως και τούτα στην συγκρότηση μιας διαχρονικής κοινωνικής συνοχής, που τόσο την έχομε ανάγκη. 

Υποστηρίζω πως όλες ετούτες οι ανάγκες, ατομικές και κοινωνικές, που υπηρετούνται από τη «λειτουργία» των Μνημείων, έχουν για τον σύγχρονο άνθρωπο σημασίαν μεγαλύτερη απ΄ όσο συνήθως πιστεύεται. Πολύ δε περισσότερο που τα μνημεία αυτά προσφέρονται και για κάμποσες πιο χειροπιαστές ικανοποιήσεις, όπως η «διασκέδαση» όλων μας (ανάγκη ουσιωδέστατη κι αυτή) και η αύξηση των εισοδημάτων μας χάρις στην τουριστική βιομηχανία, ιδίως για κάτι Χώρες (ονόματα δεν λέμε) που οι ξένοι δεν τις αφήνουν να αναπτύξουν ουσιαστικά τις άλλες παραγωγικές ανταγωνιστικές τους δραστηριότητες... 

Λοιπόν, με όλα τούτα, εμείς τι κάνομε; Πρώτον οι δηλωμένοι αντιδημοκράτες βρομίζουν αγάλματα και προσόψεις ιστορικών κτιρίων, και δεύτερον οι αρχαιολογικές μας Υπηρεσίες είναι προκλητικώς υποστελεχωμένες. Λύση: οι ιδιοκτήτες των μεγάλων σχολικών συγκροτημάτων (τους σταθμούς τηλεοράσεως υπαινίσσομαι) θα συνεισφέρουν εμμόνως στην οικείωση των τηλεθεατών τους με τις πολλαπλές χαρές της μνημειοφιλίας. Το ίδιο και τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Και τότε; Τότε θα ιδείτε πόσο γρήγορα η πολιτική εξουσία, πιεζόμενη εκ των κάτω, θα αναϊεραρχήσει τις χρηματοδοτήσεις. 
Λέτε; 

 
(Διασκευασμένο για τις ανάγκες του Κριτηρίου)
Ο κ. Θεοδόσης Π. Τάσιος είναι ομότιμος καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 110 περίπου λέξεις (Μον. 25)

Β1 Να βρείτε τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης της παραγράφου: «Αφότου βγήκαμε απ΄ τις σπηλιές … γνώσεις και παραδείγματα.» (Μον. 8)

Β2 Να αναγνωρίσετε το είδος του συλλογισμού (παραγωγικός ή επαγωγικός) και να τον αξιολογήσετε (ως προς την εγκυρότητα, αλήθεια, ορθότητα) τον συλλογισμό:

«Μερικά εκατομμύρια χρόνια, το ανθρώπινο είδος έζησε και εξελίχθηκε μέσα σε φυσικά περιβάλλοντα. Ο ανθρώπινος οργανισμός εναρμονίσθηκε με εκείνο το κάλλος και με εκείνην την βιοποικιλότητα. Είναι λοιπόν εμπειρικώς προφανές ότι τα τελευταία (ασήμαντης διάρκειας) τρεις χιλιάδες χρόνια δεν πρόκαναν να μας αλλάξουν, ώστε να μην έχομε λειτουργικήν ανάγκη της Φύσεως».  (Μον. 2+3=6)

Β3. Ποιο ρόλο διαδραματίζουν στη συνοχή του κειμένου οι λέξεις:λοιπόν,  αλλιώς, Ακόμη κι,  όπως,  και (Μον. 5)  

Β4. Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω υπογραμμισμένες λέξεις: χρησιμοθηρίας, ανώφελα, συνοχής,προσφέρονται, αναϊεραρχήσει (Μον. 5)

Β5. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 100 περίπου λέξεων το περιεχόμενο της φράσης «Συμβάλλουν όμως και τούτα (τα μνημεία) στην συγκρότηση μιας διαχρονικής κοινωνικής συνοχής, που τόσο την έχομε ανάγκη» (Μον. 11)  

Γ. Ο Δήμος σας διοργανώνει μια ημερίδα με θέμα «Τα μνημεία του τόπου μας». Στην ημερίδα αυτήν έχετε προσκληθεί ως εκπρόσωπος του Δεκαπενταμελούς Συμβούλιου του σχολείου σας να μιλήσετε. Στην εισήγησή σας εστιάζετε: α) στη σημασία που έχουν τα μνημεία για τους πολίτες-κατοίκους της περιοχή σας και β) στους τρόπους με τους οποίους μπορεί το σχολείο αφενός να φέρει τους μαθητές σε ουσιαστική επαφή με αυτό το «κομμάτι» της ιστορίας τους και αφετέρου να  αναδείξει τα μνημεία αυτά τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. (Μον. 40)